D'athraigh an Dátheangachas Mo Dhearcadh ar Meabhairshláinte
This post is written in the Irish language. To read it in English, click here!
I am not a native Irish speaker. This is a way for me to share my Irish journey with you all and record my growth in the language. ✨
Ní raibh ach Béarla agam don chuid is mó de mo shaol. Bhí cúpla focal agus frása agam i dteangacha éagsúla. Chuimhnigh mé cúpla focal ó ranganna teangacha ar scoil agus mhúin cara frása drochbhéasach i gCantainis dom mar jóc. Seachas na focail seo, ní raibh mé in ann teanga ar bith seachas Béarla a úsáid.
Cheap mé go raibh sé suimiúil go bhfuil daoine in ann teangacha éagsúla a chloisteáil agus na focail seo a thuiscint. Anuas ar sin, smaoiníonn siad sna teangacha seo.
D’fhiafraigh mé do mo chairde ilteangacha, ‘Cén teanga ina bhfuil bhur gcuid smaointe?’ Dúirt cúpla duine Béarla, dúirt cúpla eile a dteanga dhúchais, ach dúirt an chuid is mó de na daoine go smaoiníonn siad i meascán teangacha. Ag an am, níor thuig mé an freagra sin agus ní chreidfinn go dtuigfinn é sin go pearsanta amach anseo.
Ag pointe éigin le linn mo thuras teanga, rinne mé iarracht a bheith ag smaoineamh as Gaeilge chomh minic ab fhéidir liom. Má tá tú ag foghlaim teanga anois, mholfainn é sin duit. Fiú muna bhfuil ach cúpla focal agat, is féidir leat iad a úsáid! Mar shampla, in ionad ‘I have to go to the shop and buy bread’ is féidir leat a smaoineamh ‘I have to go to the siopa and buy arán.’
Thosaigh mé ag smaoineamh sa dá theanga go nádúrtha mar gheall ar an nós sin. Bhí fonn mór orm an teanga a úsáid agus chruthaigh mé deiseanna dom féin í a úsáid mar gheall ar sin. Ní raibh an deis agam caint le daoine eile an t-am ar fad, ach bhí mé in ann smaoineamh i nGaeilge i m’aonar.
Tuigim an taithí a bhí ag mo chairde ilteangacha anois. Smaoiním i mBéarla agus i nGaeilge an chuid is mó den am ach uaireanta, tá focal Polainnise ar intinn agam chomh maith. De ghnáth, úsáideann m’intinn cibé focal is éasca sa chás sin. Mar shampla, dá n-úsáidfinn focal i mBéarla níos mince ná an focal céanna i nGaeilge, is dócha go mbeadh an focal Béarla ar intinn agam. Anuas ar sin, smaoiním i nGaeilge ar fad tamaill tar éis comhrá Gaeilge a bhí agam. Caithim go leor ama ag déanamh rudaí trí mheáin na Gaeilge agus smaoiním i nGaeilge go minic mar thoradh ar sin… fiú nuair atá mé i Meiriceá.
Cúig bliana ó shin, smaoinigh mé i mBéarla an t-am ar fad. Ní raibh an dara rogha agam toisc nach raibh teanga ar bith eile agam. Is minic a dhéanaim machnamh ar an athrú seo. D’athraigh mo dhearcadh ar chuid mhór rudaí mar gheall ar an nGaeilge, ach anuas ar sin, oibríonn m’intinn ar bhealach nua anois.
Tá go leor taighde déanta ar an dátheangachas. Chuala mé go bhfuil muid in ann fadhbanna a réiteach ar bhealaí éagsúla agus ár gcuid mothúcháin a thuiscint ar slí eile nuair atá muid ag smaoineamh inár dteanga neamhdhúchasach.
Thaispeáin an t-athrú dom go bhfuil níos mó smacht agam ar m’intinn ná a cheap mé roimhe. Tá neamhord imní ginearálta orm. Ní raibh mé in ann dátheangachas a shamhlú sular thosaigh mé ag foghlaim Gaeilge agus ag pointe i mo shaol, ní raibh mé in ann suaimhneas a shamhlú ach in oiread.
D’athraigh dátheangachas mo dhearcadh ar mo chuid imní. Bhí mé in ann an teanga ina bhfuil mo chuid smaointe a athrú agus mar gheall ar sin, creidim go bhfuil mé in ann mo chuid imní a athrú chomh maith.
D’fhreastail mé ar ranganna teangacha ar scoil ar feadh blianta gan a bheith in ann na teangacha seo a labhairt. D’fhoghlaim mé ceacht tábhachtach ón taithí sin: caithfidh muid creidiúint go bhfuil muid in ann teanga a fhoghlaim agus obair a dhéanamh gach lá chun í a fhoghlaim. Beidh sé deacair, glacfaidh sé go leor ama, ach beidh fiú é.
Níor chreid mé go mbeinn in ann teanga a fhoghlaim ar feadh blianta agus ní dhearna mé iarracht mar gheall ar sin. Níor chreid mé go raibh mé in ann smacht a chuir ar mo chuid imní agus ní dhearna mé iarracht é sin a athrú ach in oiread.
Ar ndóigh, uaireanta nach bhfuil muid in ann dul i ngleic lenár gcuid meabhairghalair inár n-aonar. Is galair thromchúiseacha iad agus is minic nach bhfuil muid in ann maireachtáil gan chuidiú.
Is ionann ag daoine áirithe cuidigh agus laige.
Ranganna, oidí, cleachtadh, agus leabharthaí. Is iad na huirlisí a úsáideann muid chun teangacha a fhoghlaim.
Teiripe, leigheas, machnamh agus tacaíocht. Is iad na huirlisí a úsáideann muid chun ár meabhairshláinte a fheabhsú.
Tá cuidiú de dhíth orainn ar fad, ach tá níos mó cuidiú de dhíth ar dhuine áirithe agus tá sé sin ceart go leor.
Tá deacrachtaí agus taithí éagsúla ag gach duine agus mar gheall ar sin, téann muid i ngleic lenár gcuid deacrachtaí ar bhealaí éagsúla chomh maith.
Tuigim anois go bhfuil mé in ann smacht a chuir ar m’intinn ar bhealaí gur shíl mé a raibh dodhéanta. Bíonn imní orm go fóill, ach chuidigh an dearcadh sin liom chun dul chun cinn a dhéanamh in aghaidh an imní.
Roimhe sin, chreid mé nach mbeinn in ann mo chuid imní a fheabhsú agus nach mbeinn in ann a bheith ag smaoineamh i dteanga seachas Béarla.
Ní bheidh Gaeilge dhúchais agam riamh agus ní bheidh saol gan imní agam ach in oiread. Tá sé sin ceart go leor. Is féidir liom dul chun cinn a dhéanamh agus is fiú é. Sin an rud is tábhachtaí.
Má tá tú féin nó duine a bhfuil aithne agat air ag streachailt, cliceáil anseo chun liosta acmhainní atá ar fáil ar fud an domhain a fheiceáil.
⬇️ Leagan fuaime den phostáil seo, á léamh agam - Audio version of this post, read by me ⬇️
Le teacht ó Fhoghlaimeoir:
Dé Céadaoin: My Favorite Word in Irish
Click here to shop for Irish language themed t-shirts, mugs, and more
Click here to support my work with a one-time donation.
Only want to receive emails in one language? Manage your language preferences here.
Dúirt tú ‘leabharthaí’ 👀
Tá athrú dearfach indéanta, creidim é sin agus chreid mé é sin in amanna iontach crua agus b’in an rud ba mhó a chuidigh liom 💚